Πριν λίγες ημέρες ολοκληρώθηκαν οι Περιφερειακές Συσκέψεις που πραγματοποίησε η Ομοσπονδία. Πραγματοποιήθηκαν στις εξής πόλεις: Κομοτηνή, Ιωάννινα, Μεσολόγγι, Τρίπολη, Θήβα, Βέροια και Ηράκλειο.
Κυρίαρχο θέμα ήταν το ζήτημα των συγχωνεύσεων των ΔΕΥΑ ανά Περιφέρεια όπως προέκυψε από την τοποθέτηση του Γενικού Γραμματέα Συντονισμού και Διαχείρισης Αποβλήτων σε ημερίδα στα Ιωάννινα. Συζητήθηκαν επίσης ο προγραμματισμός δράσης της Ομοσπονδίας, το αντεργατικό νομοσχέδιο που προωθεί για ψήφιση η Κυβέρνηση και διάφορα άλλα θέματα.
Παρά το ότι οι συσκέψεις πραγματοποιήθηκαν εν μέσω πανδημίας η συμμετοχή των σωματείων ήταν πολύ μεγάλη. Όπως έχετε ενημερωθεί το Υπουργείο Εσωτερικών ζήτησε προτάσεις για την βελτίωση της λειτουργίας των ΔΕΥΑ οι οποίες και έχουν αποσταλεί.
Στις Περιφερειακές Συσκέψεις έχουν αναλυθεί με κάθε λεπτομέρεια οι προτάσεις αυτές. Είναι θέμα ημερών όπως μας ενημέρωσαν να κληθεί και η ΠΟΕ-ΔΕΥΑ στην διαβούλευση που θα γίνει για τις αλλαγές του θεσμικού πλαισίου των ΔΕΥΑ και γενικότερα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η βασική ιδιαιτερότητα του τομέα που δραστηριοποιούνται οι ΔΕΥΑ είναι ότι διαχειρίζεται προϊόντα από τα οποία υφίσταται συνεχής αλλά και αποκλειστική εξάρτηση των χρηστών. Το στοιχείο αυτό κάνει τον τομέα ιδιαίτερα ευαίσθητο, γεγονός που αναγνωρίζεται από την κείμενη νομοθεσία με την κατάταξη του στους εξαιρούμενους τομείς, αλλά και με την αποδοχή τους ως τον 6ο στόχο της «Ατζέντας 2030» που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο του ΟΗΕ το 2015 και η οποία σχετίζεται με τις σημαντικότερες προκλήσεις της εποχής μας για βιώσιμη οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική διακυβέρνηση και ανάπτυξη.
Στα πλαίσια λοιπόν αυτά στόχο για τις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης αποτελεί η υιοθέτηση ενός πιο σύγχρονου μοντέλου ανάπτυξης τους το οποίο θα στηρίζεται αποκλειστικά στις αρχές της αειφορίας και της βιωσιμότητας. Ένα μοντέλο που θα επιτρέπει τη μετάβαση από την γραμμική σε μια πιο κυκλική οικονομία, (το μοντέλο της κυκλικής οικονομίας αναγνωρίζεται σήμερα στην ΕΕ το βέλτιστο οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών που έχει επιφέρει) και το οποίο θα αναβαθμίζει τον ρόλο των ΔΕΥΑ ως φορέων διαχείρισης στον τομέα του περιβάλλοντος.
Οι απαιτούμενες παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν αφορούν :
- το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας,
- την διαχείριση του προσωπικού και των πόρων,
- την οικονομική διαχείριση και
την ανάπτυξη μηχανισμού σύγχρονης εταιρικής ευθύνης.
Πιο αναλυτικά :
Νομοθετικό Πλαίσιο
- Ενίσχυση του ρόλου των ΔΕΥΑ ως φορέων διαχείρισης και όχι απλών χρηστών με θέσπιση ειδικών κινήτρων για την εφαρμογή του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας στις δραστηριότητές τους.
- Συμμετοχή στο Εθνικό Συμβούλιο Υδάτων , στα Περιφερειακά Συμβούλια Υδάτων, στα Περιφερειακά Συμβούλια Πολιτικής προστασίας κλπ. με δικαίωμα ψήφου.
- Επαναπροσδιορισμός των αρχών και μεθόδων που αφορούν στη εφαρμογή της Υδατικής Πολιτικής στην Ελλάδα, (μοντέλα κοστολόγησης ύδατος και γενικά υπηρεσιών ύδρευσης/ αποχέτευσης - ενιαία τιμολογιακή πολιτική που θα λαμβάνει υπόψη της το συνολικό κόστος διαχείρισης των πόρων (άμεσο και έμμεσο κλπ.).
- Θέσπιση ειδικών ομάδων υποστήριξης για την εφαρμογή των μέτρων και εργαλείων που προτείνονται στα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής, (ωρίμανση μελετών, εξειδίκευση χρηματοδοτικών εργαλείων κλπ. ), με έμφαση στην προστασία των πόρων και του περιβάλλοντος , στην ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό των υποδομών, στην ανάπτυξη προτύπων (ISO ή συναφών) και Σχεδίων Ασφάλειας Νερού, στην απομείωση του ενεργειακού αποτυπώματος των εγκαταστάσεων (ενεργειακές κοινότητες, netmettering), στην επαναχρησιμοποίηση προϊόντων όπως η ιλύς και η εκροή των Μονάδων Επεξεργασίας Αστικών Αποβλήτων κλπ.
- Ενίσχυση της ευελιξίας και του ρόλου των ΔΕΥΑ ως επιχειρήσεις αιχμής με 24ωρη λειτουργία, (εξειδικευμένα χρηματοδοτικά εργαλεία , ενιαίοι Οργανισμοί Εσωτερικής Λειτουργίας, Κανονισμοί δικτύων, Κανονισμοί Προσωπικού κλπ.).
- Βελτίωση σύνθεσης ΔΣ, (επιλογή μελών με γνώσεις σχετικές με το αντικείμενο των επιχειρήσεων).
- Κατάργηση ελέγχου νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
- Διαχείριση προσωπικού και πόρων
- Προλήψεις μόνιμου προσωπικού από τις ΔΕΥΑ, υπό τον έλεγχο του ΑΣΕΠ, (θέσπιση κριτηρίου εντοπιότητας).
- Προσλήψεις έκτακτου προσωπικού απ' ευθείας από τις ΔΕΥΑ, (περιορισμός ανάλογα με τις θέσεις που προβλέπονται στον ΟΕΥ).
- Ενεργοποίηση κινήτρων εθελούσιας εξόδου για την ανανέωση του προσωπικού.
- Κατάργηση ένταξης στους περιορισμούς του ΑΝ 173/67 και αποζημίωση του προσωπικού σύμφωνα με τους όρους που ισχύουν για τον ιδιωτικό τομέα.
- Υποχρεωτική σύνταξη κανονισμού εργασίας σε ΔΕΥΑ που έχουν πάνω από 10 εργαζόμενους.
- Ενεργοποίηση Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και υπαγωγή των εργαζομένων σε αυτές.
- Παύση καταβολής της αμοιβής των εργαζομένων μέσω της Ενιαίας Αρχής Πληρωμών.
- Αναδιοργάνωση προγραμμάτων εκπαίδευσης και δια βίου μάθησης των εργαζομένων στις ΔΕΥΑ.
- Ίδρυση Τμημάτων Σχολών Μαθητείας με γνωστικό αντικείμενο συναφές με αυτό των ΔΕΥΑ.
- Οικονομική διαχείριση
- Θεσμοθέτηση αρχών ενιαίας τιμολογιακής πολιτικής όπου θα καθορίζονται με σαφήνεια κοινοί όροι για τα κοινωνικά τιμολόγια.
- Ανάπτυξη αξιόπιστων μηχανισμών ελέγχου της εισπραξιμότητας των τιμολογίων και της ρύθμισης των εισπράξεων σε μεσοπρόθεσμη βάση (διαχείριση πελατών).
- Υποχρεωτική τοποθέτηση υδρομέτρων σε όλους του οικισμούς και χρέωση με το κυβικό.
- Ουσιαστικός έλεγχος των εσόδων της επιχείρησης. Αυστηρή εφαρμογή του άρθρου 25 του ν. 1069/1980.
- Ενίσχυση αυτοτέλειας επιχειρήσεων και ανάπτυξη κινήτρων διεύρυνσης του αντικειμένου τους.
- Κίνητρα εκσυγχρονισμού και εφαρμογής αρχών βιώσιμης ανάπτυξης (μοντέλο κυκλικής οικονομίας).
- Τροποποίηση και απλούστευση διαδικασιών ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων στις ΔΕΥΑ (μελέτες- έργα- υπηρεσίες).
- Αύξηση του ορίου της απ' ευθείας ανάθεσης.
- Εξωστρέφεια & Εταιρική ευθύνη
- Συνεργασίες και δράσεις με τοπικούς φορείς, δημότες - χρήστες - Σύνταξη Χάρτη Υποχρεώσεων Καταναλωτή.
- Θεσμοθέτηση συνεργασιών με ερευνητικά κέντρα και πανεπιστημιακά ιδρύματα (χρηματοδοτικά εργαλεία).
- Κοινές δράσεις και FORUM με φορείς του κλάδου σε Εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο.
Οι ΔΕΥΑ μετά από 40 έτη λειτουργίας έχουν αποδειχθεί ως οι πιο αξιόπιστοι φορείς στον τομέα της περιβαλλοντικής διαχείρισης και ανάπτυξης των υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης, αλλά και σε τομείς όπως η τηλεθέρμανση. Θεωρώντας τις λοιπόν ως ένα «πετυχημένο μοντέλο» οι προτάσεις μας αφορούν προτάσεις ενίσχυσης του ρόλου τους ως αυτοτελής δημοτικές επιχειρήσεις οι οποίες πρέπει να ενισχυθούν και να εκσυγχρονιστούν.
